Nasza historia

W 2012 roku o. Mieczysław Łusiak SJ, poznawszy przypadkiem „Porozumienie bez przemocy” Marshalla Rosenberga, zainicjował w prowadzonym przez siebie Domu Rekolekcyjnym „Oaza” w Suchej k. Bydgoszczy letnie rekolekcje dla rodzin. Oparte one były nie tylko na Ewangelii i nauczaniu Kościoła o rodzinie, ale także na metodzie komunikacji opracowanej przez M. Rosenberga.

W roku 2018 uczestnicy rekolekcji poprosili o. Mieczysława o pomoc we wdrożeniu praktyki comiesięcznych spotkań dla małżeństw w małych grupach. Motywowane to było tym, że wiedza i doświadczenie zdobywane raz do roku na letnich rekolekcjach nie wystarcza, aby skutecznie żyć tym w codzienności. Tym sposobem we wrześniu 2018 roku zawiązały się pierwsze grupy Rodzin Empatycznych: cztery w Trójmieście i dwie w Bydgoszczy.

W następnym roku uczestnicy letnich rekolekcji z Warszawy, Łodzi i Wrocławia poprosili o pomoc w zawiązaniu takich grup w ich miastach. Na przełomie lat 2019/2020 zawiązały się więc kolejne grupy. I tak dziś funkcjonują trzy grupy w Bydgoszczy, siedem w Trójmieście, sześć w Warszawie, dwie w Łodzi, siedem we Wrocławiu, trzy w Olsztynie i kolejne formują się w Tychach. Przygotowywane są kolejne osoby dla prowadzenia kolejnych grup w różnych częściach kraju.

Charyzmat Rodzin Empatycznych

Wspólnoty Rodzin Empatycznych zrodziły się z wezwania Bożego do tego, abyśmy bardziej żyli Ewangelią i doskonalili się w Miłości. Wykorzystujemy Porozumienie bez Przemocy wg Marshalla Rosenberga jako wsparcie w realizacji ideałów Ewangelii. Odkrywamy Bożą obecność w ludzkich potrzebach, które postrzegamy jako dar od Stwórcy. Ten dar otwiera nas na relacje: z Bogiem, z samym sobą i z drugim człowiekiem, na wzór Trójcy Świętej, a w konsekwencji na zbawienie ofiarowane nam przez Chrystusa.

Potrzeby rozumiemy jako uniwersalne, naturalne wartości wspólne dla wszystkich ludzi, czyli tak jak one są zdefiniowane w Porozumieniu bez Przemocy. Nie są one dla nas po prostu tym czego w danej chwili chcemy lub brakiem czegoś, ale pięknem wpisanym w życie człowieka, niezależnie od tego czy są zaspokojone czy nie. Uświadamiają nam one naszą współzależność jako Boży zamysł. Tak rozumiane potrzeby są najgłębszą motywacją naszych zachowań i postaw.

Potrzeby każdego człowieka, będące przejawem życia, są wypełnione Bożą obecnością, skąd bierze się ich piękno niezależne od poziomu ich zaspokojenia. Choć naturalną rzeczą jest dążenie do zaspokojenia potrzeb własnych i innych, to robimy to zawsze uwzględniając dostępne zasoby i realne możliwości w danej chwili i sytuacji. W doborze sposobów zaspokajania potrzeb inspirujemy się nauczaniem Chrystusa zawartym w Ewangelii i wskazaniami Kościoła katolickiego.

Niezmiernie ważną rzeczą jest dla nas praktykowanie wdzięczności, zarówno wtedy, gdy nasze potrzeby są zaspokojone, jak i wtedy, gdy aktualnie nie jest możliwa pełna ich realizacja. Pragniemy zawsze doceniać to, co jest i dziękować za to, co przynosi nam życie – w myśl słów św. Pawła: W każdym położeniu dziękujcie, taka jest bowiem wola Boża w Jezusie Chrystusie względem was (1Tes 5, 18).

Nasza przyjazna relacja z potrzebami płynie ze słów Jezusa Chrystusa: Byłem głodny, a daliście Mi jeść, byłem spragniony, a daliście mi pić… (zob. Mt 25, 35nn). To On zachęca nas, abyśmy trwali w ciekawości co do tego, czego sami potrzebujemy i czego potrzebuje osoba, wobec której akurat stoimy. Praktyka identyfikacji potrzeb i zaopiekowanie się nimi jest dla nas drogą do zjednoczenia z Bogiem, który będąc Miłością troszczy się o nasze potrzeby.

Wszyscy mamy takie same potrzeby, choć w danej chwili dochodzą do głosu tylko niektóre z nich i u każdego zapewne inne. Dlatego dzięki kontaktowi na poziomie potrzeb, możemy doświadczyć braterstwa i bliskości z każdym człowiekiem. Spotykamy się bowiem wtedy na płaszczyźnie, która jest wspólna wszystkim bez względu na różnice co do wyznawanych wartości i preferowanych sposobów ich realizacji. Tak rodzi się Komunia między nami, która jest Bożym pragnieniem. Spotkanie na poziomie potrzeb sprzyja rozwiązywaniu konfliktów, przebaczeniu i pojednaniu, które wydaje się czasem wręcz niemożliwe.

Choć różnimy się na wiele sposobów, to jednak chcemy trwać w przekonaniu, że potrzeby wszystkich są tak samo ważne. Zwykle trudno jest zaspokoić potrzeby każdego w tej samej chwili, ale naszym pragnieniem jest, aby potrzeby wszystkich były brane pod uwagę w równym stopniu.

Zainspirowani słowami Jezusa Chrystusa: Więcej szczęścia jest w dawaniu aniżeli w braniu (Dz 20, 35) potrzebie dawania siebie innym chcemy nadać należne jej miejsce. Aby możliwe było spełnienie tej potrzeby chcemy karmić się tym co daje nam Bóg i otaczający nas ludzie. Nie jest bowiem możliwe, aby ktokolwiek mógł dać innym coś, czego wcześniej nie otrzymał.

Jako jeden z największych darów ofiarowanych nam przez Boga przyjmujemy wolność: zarówno towarzyszącą nam nieustannie wolność wyboru czynów, słów i myśli, jak i wolność od przywiązań do preferowanych przez siebie sposobów zaspokajania potrzeb. Wzajemnie wspieramy się w wybieraniu tego, co służy życiu, a więc nie krzywdzi nas samych lub innych. Nasze świadome przeżywanie wolności jest odpowiedzią na słowa św. Pawła: Wy zatem, bracia, powołani zostaliście do wolności. Tylko nie [bierzcie] tej wolności jako zachęty do [hołdowania] ciału, wręcz przeciwnie, miłością ożywieni służcie sobie wzajemnie. Bo całe Prawo wypełnia się w tym jednym nakazie: Będziesz miłował bliźniego swego jak siebie samego (Gal 5, 13-14).

Chcemy pamiętać, że z danej nam przez Boga wolności wynika osobista odpowiedzialność każdego za dokonane wybory. Nie postrzegamy jednak wolności jako ciężaru; jest ona dla nas fundamentem Miłości, której uczy nas Chrystus. Miłości bowiem nie można wymusić.

Ważną inspiracją naszego duchowego rozwoju są Ćwiczenia duchowe św. Ignacego Loyoli, a zwłaszcza zawarta w nich Kontemplacja pomocna do uzyskania miłości (ĆD nr 230nn), zwana popularnie Kontemplacją ad amorem. Znajdujemy tam słowa o miłości opartej na wzajemnym obdarowywaniu się i o Bogu mieszkającym w nas, by „dawać nam być, żyć, czuć i rozumieć”. To zachęca nas do ignacjańskiego „szukania i znajdowania Boga we wszystkim”, w tym również w ludzkich potrzebach.

Podstawowe zasady naszego wspólnotowego życia

Nazwa „Rodziny Empatyczne” ma podwójną wymowę: wskazuje, że nasze wspólnoty zrzeszają przede wszystkim rodziny, ale też poszczególne grupy same w sobie chcą być swego rodzaju rodzinami. Dlatego przynależą do nas rodziny i na równych zasadach osoby żyjące w jakiejkolwiek sytuacji osobistej. Do naszych grup należą także księża i osoby konsekrowane. W przypadku małżeństw i par dla przynależności nie jest konieczne aktywne uczestnictwo w życiu wspólnoty obojga stron związku, choć na pewno jest to bardzo wskazane.

Jesteśmy wspólnotą zrodzoną i funkcjonującą w ramach Kościoła rzymsko-katolickiego, jednak pozostajemy otwarci na osoby innych wyznań chrześcijańskich, wyznawców innych religii, a także osoby niewierzące. Warunkiem przynależności jest akceptacja zasad naszego wspólnotowego życia i tego, że w naszej formacji odnosimy się często do wiary w Boga, takiego jak On jest pojmowany w Kościele katolickim.

Nasze wspólnotowe życie oparte jest przede wszystkim na comiesięcznych spotkaniach w małych grupach (12-15 osób), na których dzielimy się swoim życiem, z uwzględnieniem realizacji kolejnych Postanowień o życiu bez przemocy autorstwa Miki Kashtan. Ponieważ tych Postanowień jest 34, dlatego nasza podstawowa formacja trwa przez co najmniej 34 miesiące i odbywa się pod okiem odpowiednio przygotowanych opiekunów. Uzupełnieniem tej pracy nad Postanowieniami o życiu bez przemocy są fakultatywne, trwające tydzień, letnie rekolekcje i weekendowe skupienia. Nadto dbamy o praktykę modlitwy indywidualnej, rodzinnej i wspólnotowej. Pośród różnych form modlitwy szczególne znaczenie ma dla nas Empatyczny kontakt z życiem. Jest to forma modlitwy (medytacji) inspirowana tak zwanym Ignacjańskim rachunkiem sumienia. To co zalecił św. Ignacy uzupełniamy praktyką kontaktu ze swoimi potrzebami. Wielu z nas korzysta nadto z sakramentów Kościoła, które są z natury niezwykłym wsparciem w realizacji ewangelicznej Miłości i w praktykowaniu empatii.

Choć korzystamy z tych wymienionych powyżej, jak i z wielu innych form osobistego i duchowego rozwoju, to jednak jedyną praktyką konieczną dla utrzymania przynależności do Rodzin Empatycznych jest regularne uczestnictwo w comiesięcznych spotkaniach małych grup i dostosowanie się do reguł obowiązujących na tych spotkaniach.